45 lat temu rozpoczęła się misja Voyager 2

45 lat temu - 20 sierpnia 1977 roku o godzinie 16:29:00 czasu polskiego - z platformy startowej LC-41 Cape Canaveral Air Force Station wystartowała rakieta nośna Titan IIIE z sondą Voyager 2 na pokładzie. Dzięki wykorzystaniu wyjątkowo rzadko występującej konfiguracji orbitalnej planet, sonda wykonała przeloty obok Jowisza (1979), Saturna (1981), Urana (1986) oraz Neptuna (1989). Obecnie Voyager 2 jest najstarszą działającą sondą kosmiczną, znajduje się w odległości ponad 19,6 miliardów kilometrów od Słońca i kontynuuje swoją misję międzygwiezdną.

Przyrządy naukowe sond Voyager i ich umiejscowienie

Voyager 2 opuścił Ziemię 20 sierpnia 1977 roku na pokładzie rakiety nośnej Titan IIIE-Centaur (Voyager 1 wystartował dwa tygodnie później ale poruszał się po znacznie szybszej trajektorii i dotarł do Jowisza cztery miesiące wcześniej). Pomiędzy 10 grudnia 1977 a 21 października 1978 roku Voyager 2 przelatywał przez główny pas planetoid - w międzyczasie - w kwietniu 1978 awarii uległ główny nadajnik sondy i od tej pory łączność opiera się o nadajnik zapasowy.

Trajektorie lotu Voyagera 1 i Voyagera 2

Voyager 2 przeprowadził obserwacje Jowisza pomiędzy 24 kwietnia a 5 sierpnia 1979 roku (do największego zbliżenia do tej planety - 570 tys. km - doszło 9 lipca). Sonda przesłała 17 tysięcy zdjęć Jowisza, jego księżyców oraz potwierdziła odkrycie cienkiego pierścienia pyłowego. Inne instrumenty przesłały informacje o atmosferze Jowisza oraz jego polu magnetycznym. Potężna grawitacja Jowisza przyśpieszyła sondę i skierowało ją ku Saturnowi. Voyager 2 rozpoczął obserwacje tej planety 5 czerwca 1981 roku, następnie 26 sierpnia przeleciał w odległości 101 tys. km i zakończył obserwacje 4 września. Sonda przesłała 16 tysięcy zdjęć planety, jej pierścieni oraz wielu znanych księżyców (odkryto również kilka nowych). Grawitacja Saturna skierowała Voyagera 2 do Urana.

Zdjęcie Jowisza wykonane przez kamerę Voyagera 2

Zdjęcie Saturna wykonane przez kamerę Voyagera 2

Voyager 2 przeprowadził obserwacje Urana pomiędzy 4 listopada 1985 a 25 lutego 1986 roku (największe zbliżenie - 81,5 tys. km - miało miejsce 24 stycznia). Sonda przesłała ponad 7 tysięcy zdjęć planety, jego pierścieni i księżyców (odkryto m.in. dwa nowe pierścieni oraz jedenaście nowych księżyców). Inne instrumenty przesłały dane o atmosferze planety oraz jej niezwykłym polu magnetycznym (odchylonym o około 59 stopni względem osi obrotu). Voyager 2 wykorzystał grawitację Urana i skierował się ku ostatniej planecie: Neptunowi. Sonda przeprowadziła obserwacje tej planety pomiędzy 5 czerwca a 2 października 1989 roku. 25 sierpnia sonda przeleciała w odległości około 5 tys. km na północnym biegunem planety. Taka trajektoria umożliwiła Voyagerowi 2 obserwacje największego księżyca Neptuna: Trytona. Sonda przesłała ponad 9 tysięcy zdjęć planety, jej atmosfery, ciemnych pierścieni oraz księżyców (odkryto sześć nowych księżyców). Podobnie jak w przypadku Urana, instrumenty Voyagera 2 ukazały, że Neptun ma niezwykłe pole magnetyczne (odchylone o 47 stopni względem osi obrotu oraz znacznie przesunięte względem środka planety).

Zdjęcie Urana wykonane przez Voyagera 2

Zdjęcie Neptuna wykonane przez sondę Voyager 2

Po przelocie obok Neptuna Voyager 2 rozpoczął swoją Misję Międzygwiezdną, która trwa do dnia dzisiejszego. W ciągu lat część instrumentów została wyłączona w celu zaoszczędzenia energii elektrycznej (proces ten rozpoczęto w 1998 wyłączając całkowicie zasilanie kamer), ale kilka instrumentów działa nadal przesyłając dane o promieniowaniu kosmicznym oraz wietrze słonecznym. 5 listopada 2018 roku Voyager 2 przekroczył heliopauzę - granicę pomiędzy heliosferą a przestrzenią międzygwiezdną. Obecnie sonda kontynuuje swoją misję i znajduje się już ponad 19 mld km od Słońca  (sygnał wysłany z sondy dociera na Ziemię dopiero po 18 godzinach). Inżynierowie spodziewają się, że Voyager 2 będzie kontynuował przesył danych co najmniej do 2025 roku. Na wypadek gdyby sondę napotkały istoty rozumne, na jego pokładzie znajduje się pokryta złotem płyta, która zawiera informacje o naszej planecie m.in. nagrania dźwięków natury, muzyki oraz pozdrowienia w 55 językach.

Pokryta złotem płyta z nagraniem ziemskich dźwięków, muzyki i pozdrowień w 55 językach

Zdjęcia: NASA